Święta Bożego Narodzenia to czas wyjątkowy, długo wyczekiwany, ale nie dla wszystkich łatwy. Szczególnie osoby w spektrum autyzmu mogą doświadczać w tym okresie wielu wyzwań. Szybkie tempo wydarzeń, mnogość bodźców, spotkania rodzinne, kolędy, świąteczne zapachy i światła – wszystko to może prowadzić do przeciążenia sensorycznego.
Często nie zauważamy, że ktoś z naszych bliskich zmaga się z trudnościami. A przecież każde zachowanie to komunikat – czy to wycofanie się do swojego pokoju, czy nagły wzrost aktywności. Pod powierzchnią kryją się emocje i niezaspokojone potrzeby, które łatwo przeoczyć w świątecznej krzątaninie.
Jak możemy sprawić, by święta były bardziej inkluzywne? Przede wszystkim poprzez uważność i zrozumienie. Kiedy widzimy, że ktoś odchodzi od stołu lub nie włącza się w rozmowę, może po prostu potrzebuje odpoczynku od nadmiaru bodźców. Czasem człowiek sam nie włączy się do rozmowy, bo nie wie, w którym momencie to zrobić, lub nie ma odpowiednich narzędzi komunikacyjnych. Warto wtedy delikatnie zaprosić go do dialogu, zapytać o zdanie.
Pamiętajmy też o tym, że każdy reguluje swoje emocje inaczej – dla jednych będzie to kiwanie się, dla innych chodzenie po pokoju czy wydawanie dźwięków. To naturalne sposoby radzenia sobie z napięciem i warto dać na nie przestrzeń, o ile pozwalają funkcjonować innym.
Szczególnym wyzwaniem może być moment składania życzeń czy witania się. Dla wielu osób autystycznych kontakt fizyczny może być nieprzyjemny. Nie wymuszajmy więc uścisków czy pocałunków. Pozwólmy każdemu witać się i składać życzenia w sposób dla niego komfortowy.
Nie zapominajmy też o wybiórczości pokarmowej, która często towarzyszy osobom w spektrum. Święta to czas nietypowych potraw, których konsystencja czy zapach mogą być przytłaczające. Uszanujmy to, że ktoś może nie chcieć spróbować wszystkich dań.
Najważniejsze to pamiętać, że każdy z nas jest inny i ma prawo przeżywać święta na swój sposób. Poprzez wzajemne zrozumienie i akceptację możemy stworzyć przestrzeń, w której wszyscy – niezależnie od swoich potrzeb i trudności – poczują prawdziwą świąteczną atmosferę.
